शिवु खनाल
दाङ, ६ जेठ ।
सिँचाईको असुविधा छ, आकाशे पानीको भरमा खेती गर्नुपर्छ । गाउँमा पर्याप्त सिचाईको सुविधा नभएकै कारण खेतमा पानी दिन छानाबाट झर्ने पानी पाइपबाट ट्याङ्कीमा जम्मा पार्छन् । सिचाईको समस्यासँग जुद्धै आएका दाङको लमही नगरपालिका वडा नम्बर ९ हर्दवाका स्थानीयहरु पानी पर्दा खुसी बन्छन् । खेतमा लगाइएका तरकारीलाई चाहिने पानी जम्मा पार्न कस्सिन्छन् । लमही नगरपालिका वडा नम्बर ९ हर्दवा निवासी स्थानीय अमर कुँवर (नवीन) ले भन्नुभयो,–। ‘हर्दवा गाउँको मुख्य आम्दानीको स्रोत नै बाख्रापालन र तरकारी र हो । तर, सिँचाईको असुविधा छ, भिराला जग्गामा खोलाखालीबाट पानी लैजान गारो छ ।
पूर्वपश्चिम राजमार्ग देखि छेवैमा रहेको हर्दवा गाउँका करिब पँचास घरधुरी संख्याले अकाशे पानीको भरमा सिचाई गर्दै आएका छन् । हर्दवा गाउँमा रहेको तीस बिगहा जग्गा आकाशे पानीको भरमा सिचाइ हुन्छ, स्थानीय कृषक अमर कँवर (नवीन)ले भने,–। ‘समयमा पानी परेन भने सबै जनिम बाझो हुन्छ । जहिल्यै वर्षा हुन्थ्यो त्यहिबेलाबाट सिचाइ गरिन्थ्यो । वरपरका खोला नाला सुख्खा हुन्छ । जस्ले गर्दा हर्दवा गाउँका करिव तीस बिगहा जग्गा बाजो हुन्थ्यो । खडेरी हुने सुख्खा रहने गरेर जमिन चिरा चिरा पथ्र्यो । वर्षामा मकै हिउँदमा अलिअलि तोरी बाहेक अन्य खेती सिचाइ नभएकै कारण गर्न गाह्रो हुने गरेको स्थानीय नारायण योगीले बताए । उहाँका अनुसार सिँचाईको असुविधाका कारण तरकारी खेति, गहुँ, लगायत अन्नबाली उब्जनी हुने जमिन बाझो छन् ।
बाध बानेर कृतीम तालको पानी हर्दवा गाउँमा
हर्दवामा रहेको हाल तीस बिगहा खेतीयोग्य जमीन गुप्ती तालमा संकलित पानीबाट सिचाई गर्न थालिएको छ । तालको करिब ८० प्रतिशत भागमा सिंचाइ संरचना निर्माण गरिएको छ । तालबाट दुईवटा सिचाईको पाइपबाट गाउँमा बाह्रै महिना सिंचाइ सुविधा पु¥याउने लक्ष्य पुरा भएको स्थानीयहरु बताउने गरेका छन् । गाउँमा सिचाईको सुविधा भएसंगै वर्षौदेखि बाझा जनिममा हरियाल छाएको छ । स्थानीयहरु खेतीपातीमा लागी परेका छन् ।
प्रचारप्रसारको कारण ओझेलमा गुप्ती ताल
लमही नगरपालिका वडा नम्बर ९ हर्दवामा रहेको गुप्ती ताल यतीबेला ओझेलमा रहेको छ । तालको प्रचारप्रसार नभएकै कारण ओझेलमा पर्दै गएको स्थानीयहरुले बताउने गरेका छन् । राजमार्ग देखि करिब एक किलोमिटर भित्र गुप्ती सामुदायिक वन भित्र रहेको उक्त कृतिम तालको क्षेत्रफल लम्बाई एक किलोमिटर चौडाई असि मिटर रहेको छ । तालमा सधै पानी भरिभराउ हुन्छ । चुरे क्षेत्रको फेदरमा रहेको गुप्ती तालको संरक्षण गर्न आवश्यक रहेको स्थानीय अमकर कँवर (नवीन)ले बताए । उहाँले भने,–। ‘यस तालको संरक्षण र प्रर्वद्धनमा सम्बनधीत निकायले चासो नदेखाएकै कारण ओझेलमा परेको हो । ताललाई संरक्षण गरेर पर्यटकिय क्षेत्रको रुपमा विकास गरि आन्तरिक तथा बाहर्य पर्यटकहरु भित्रायाउन सके यसक्षेत्रका नागरिकहरु आर्थिक रुपले समृद्धि हुने थिए ।’
मा प्रकाशित
